POLITIEKE COLUMN:

Wegens beëindiging van mijn politiek mandaat wordt deze blog niet langer bijgewerkt.
Oudere bijdragen blijven online staan.





donderdag 2 februari 2012

Het sprookje van de ‘onzichtbare hand’


U kent de argumenten van de liberalen pro globalisering en pro deregulering: de ‘onzichtbare hand’ zorgt ervoor dat alles ten goede keert. Mensen zijn uit op het maximaliseren van het eigen belang, en als iedereen het eigen belang kan verhogen, wordt iedereen daar beter van. Was het maar waar…
John Medaille, schrijver van het werk “Toward a Truly Free Market”, schrijft hierover een pak interessante vaststellingen en ervaringen neer. Het probleem is begonnen, schrijft hij, op het moment dat economie van het politieke en morele niveau is gegleden naar het fysieke plan. De economie vergat op dat moment wat haar functie was, en werd een soort wetenschap met een bijna wiskundige zekerheid. Ze isoleerde zich totaal van de werkelijkheid waarin ze nochtans functioneerde. John Medaille pleit voor een terug van de “politieke economie”.  Het is belangrijk, aldus de auteur, dat bijvoorbeeld Justitie intervenieert in de economie, omdat economie de verhoudingen tussen mensen regelt.
Wat hij over het kapitalisme neerpent, verdient ook onze aandacht. Laten we dit economisch systeem beoordelen op zijn eigen verdiensten, aldus Medaille. Het kapitalisme wil een stabiele en voorspoedige economische orde scheppen, zonder staatstussenkomst in het functioneren van de markt. Het is fundamenteel zelfregulerend, want de vraag en het aanbod zullen evenwicht en welvaart brengen.
Zich baserend op officiële Amerikaanse gegevens toont Medaille echter dat het kapitalisme nog nooit heeft kunnen functioneren zonder staatstussenkomst. Er is zelfs de befaamde paradox van de periodes “Reagan” en “Thatcher” dat hoe meer het officiële staatsbeleid stelde Hayekiaans te zijn, hoe meer het eigenlijk Keynesiaans was in de feiten. Medaille stelt zelfs dat liberaal kapitalisme en vrije markt eigenlijk niet compatibel zijn! Want de geschiedenis geeft aan dat de groei van het kapitalisme en de groei van de beleid (en de administratie) samen gaan. Een kapitalistische maatschappij ontwikkelt zich met name op een niet stabiele manier en heeft met andere woorden nood aan een regering die de stabiliteit kan garanderen.
Het kapitalistisch systeem creëert rijkdom en inkomen. De staat moet die verdelen. Maar de verdelingsrechtvaardigheid is verdwenen ten voordele van het herverdelingsmechanisme. Het komt er, aldus Medaille op aan, de concepten van vrijheid en rechtvaardigheid op een nieuwe manier te combineren, en dit op het vlak van werk, van eigendom, van juist inkomen, van belastingen en fiscaliteit. Kan een nieuw verdelingssysteem ons sociaal stelsel redden? Er zijn niet zoveel alternatieven als men het onwerkbare en onleefbare communisme wil vermijden.  

Geen opmerkingen: