POLITIEKE COLUMN:

Wegens beëindiging van mijn politiek mandaat wordt deze blog niet langer bijgewerkt.
Oudere bijdragen blijven online staan.





donderdag 20 september 2012

Wat de Europeanen écht willen


In een Engelstalige bijdrage in NRC Handelsblad probeert de Engelse conservatieve filosoof Roger Scruton te antwoorden op een aantal Eurokritische bemerkingen van de jonge Nederlandse conservatieve filosoof Thierry Baudet.  “Baudet heeft het in elk geval juist voor als hij stelt dat het project van Europese integratie gebouwd was op de overtuiging dat de natiestaat en het nationale zelfbeschikkingsrecht tot de belangrijkste oorzaken van oorlogen moeten worden beschouwd, die Europa aan de rand van de afgrond brachten”.
Als gevolg daarvan ging de Europese integratie echter wel uitsluitend in één richting, een steeds stringenter wordende eenheid, met een zeer gecentraliseerde machtsstructuur. Elke aangroei van centrale macht ging natuurlijk ten koste van de nationale macht. En merkwaardig – of juist niet – deze richting ging in tegen wat de bevolking eigenlijk wilde. Bij elke kans die de Europeanen kregen om zich over de richting die Europa uitging, uit te spreken, werd het zeer duidelijk: de beweging in de richting van centralisatie, controle van bovenaf, bestuur door niet verkozen bureaucraten en rechters, allerlei nationale wetten en regels die door Europa werden opgeheven en verboden, deze grote beweging wordt door de Europeanen niet geapprecieerd.
Roger Scruton heeft niets tegen de rijksgedachte, als het erom gaat om het puur nationale niveau te overstijgen. Maar er zijn twee vormen van rijk, een goede vorm en een slechte vorm. De goede rijksgedachte “dient de bescherming van lokale loyaliteiten en gebruiken onder de bescherming van een beschaving en het recht.  De slechte vorm van rijksgedachte probeert alle lokale gebruiken en rivaliserende loyaliteiten uit te schakelen en te vervangen door een gecentraliseerde en rechteloze macht”.
De EU heeft van beide vormen wat overgenomen. Maar de grootste fout die de EU heeft gemaakt en waar alle Europeanen nochtans sterk van overtuigd zijn: Europa, aldus Scruton, is altijd een beschaving van natiestaten geweest, gebaseerd op een soort prepolitieke loyaliteit, een loyaliteit die grondgebied en tradities eerst plaatst en religie en dynastie pas in een volgende rang.  De politieke kaste houdt daar niet van, en probeert alle uitdrukkingen in die zin te onderdrukken, te demoniseren, als ‘fascistoïd’ voor te stellen.  Nationale loyaliteit heeft niets te maken met racisme of fascisme, zegt de conservatief Scruton. “Als de huidige crisis ons van iets overtuigd heeft, dan wel het thuisgevoel. Politici vragen ons in deze tijden offers en verwachten ze ook te krijgen. Maar hoe kan je een offer brengen als je vindt dat je nergens toe behoort? Hoe kan je ergens toe behoren, als er geen grenzen meer bestaan die ‘ons’ van ‘hen’ onderscheiden?”
Sommigen mogen al luidop verkondigen dat de natiestaat helemaal tot het verleden behoort, dat we allemaal wereldburgers zijn, en dat nationalisme alleen maar tot ellende leidt – Verhofstadt en andere vooral liberale politici – feit is dat de discussie omtrent identiteit eigenlijk nog maar net begonnen lijkt en dat ze uiterst belangrijk lijkt te worden. 

Geen opmerkingen: