Bestaat er nog wel een échte socialistische partij in dit land? Een vraag die door verschillende Vlaamse politieke commentatoren werd gesteld (Grammens, Van Cauwelaert), maar niet alleen in België en in Vlaanderen lijken sociaal-democraten weg te deemsteren. Overal in Europa heeft links het moeilijk, en dit ondanks voor hen gunstige omstandigheden: de financiële en economische crisis.
Auteur en politicoloog Franz Walter heeft in zijn boek “Vorwärts oder abwärts? Zur Transformation der Sozialdemokratie” een analyse gemaakt van de neergang van de SPD in Duitsland, de eerste én grootste sociaal-democratische partij in Europa. Maar van 1975 tot nu halveerde het aantal leden van de SPD en bij de parlementsverkiezingen viel de partij terug op een percentage onder de 25% - toch nog 25%! SP.A zit onder de 15%. In Baden-Württemberg werd SPD door de groene partij gepasseerd. Is de SPD gepasseerd? Hoe is het zover gekomen?
Walter dateer t de ommekeer rond 1973: op het moment dus dat de economie begon te sputteren, de werkloosheid opnieuw steeg en een fenomeen als structurele werkloosheid de kop opstak. Tezelfdertijd ontstond een diepe kloof in het kiescliënteel van de SPD: vroeger homogeen proletarisch, nu een tweespalt tussen “mensen die niet mee konden” en “zij die het aan het maken waren”. Die laatste gingen naar universiteiten, kochten zich middenklassewagens en mooie huizen en door inspanning, vlijt en discipline maakten ze zich een weg naar boven. Een deel van hen zou gaandeweg groen, CDU of zelfs FDP stemmen.
Diegenen die de vooruitgang niet konden volgen, vielen tussen de mazen van het net. Een belangrijk deel van hen zou naar uiterst links opschuiven of – nog belangrijker – naar de rechterzijde.
Een tweede fout, volgens de auteur, is het afscheid van de SPD van het Keynesianisme, waardoor de sociaaldemocraten hun bepaalde economisch-politieke competentie prijsgaven en het neoliberalisme achterna liepen. Schröder kan zowat doorgaan als het prototype voor deze strekking. In de plaats van de kapitaalmarkten aan harde en strenge regels te onderwerpen, waren de heren Engholm, Lafontaine en Schröder bereid het monetarisme vrije baan te geven.
Tenslotte hebben de nieuwe sociaaldemocratische leiders ziel noch klassenbewustzijn noch programma. Het apparaat is niet democratisch en de partijstijl is achterhaald. Beslissingen worden heel ver van de basis verwijderd genomen. Functionarissen en mandatarissen zijn “opgebrand, zonder gedrevenheid en gedemoraliseerd”, aldus wetenschapper Franz Walter.
Doet dit alles u aan Vlaamse toestanden denken? Inderdaad, de SP.A zit op dezelfde “sporen naar nergens”.
Franz Walter, “Vorwärts oder abwärts? Zur Transformation der Sozialdemokratie”, Edition Suhrkamp, Frankfurt/M, 2010, 140 pagina’s, 12 euro.
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten