Georgië, madloba!

Dit is dus zonder overdrijven een hele ervaring geworden, deze OVSE-opdracht in Georgië. In alle opzichten. Het begon al met de eerste aanblik van dit land: architecturaal kan men in deze buitenpost van Europa zowel hele oude christelijk-orthodoxe kerken en oude burchten aantreffen als de typische sowjet-appartementsblokken. In het oude stadsgedeelte van Tbilissi (de hoofdstad van Georgië) word je als het ware met ‘Brugse’-middeleeuwse toestanden geconfronteerd, maar dan zonder restauratie. Of Napels, maar enkele keren erger, zeg maar.

Geschiedkundig is Georgië misschien wel de oudste christelijke natie ter wereld. De verste herinneringen gaan er terug op koning Vakhtang (452-502 n.chr.), die er het land heeft opgebouwd. Georgië heeft heel wat gemeen met Vlaanderen: zo heeft het niet minder dan 29 bezettingen en veroveringen overleefd (de Perzen, de Byzantijnen, de Arabieren, de Khazaren, de Turken, de Mongolen en last but not least: de Russen). Strategisch lag het oude Georgië op een belangrijk knooppunt van de zijderoute, momenteel ligt het geopolitiek misschien nog belangrijker, gelet op de energietoevoer: stookolie, gas.

Wat bij een eerste bezoek zeker opvalt, is de religiositeit van het land. Ook het belang dat aan de familie in de brede zin wordt gehecht, aan de clan. Vandaar dat politieke voorkeuren er soms nog steeds meer te maken hebben met familiale banden dan met ideologische breuklijnen. De parlementaire verkiezingen van 21 mei gingen dan ook meer over personen dan over programma’s, die indruk kreeg ik toch wel.

In Georgië nam de spanning in de weken voor de verkiezing enorm toe. Niet alleen op het politieke front trouwens, maar ook in de Abchazische en in de Zuid-Ossetische regio trouwens. Deze twee buitengebieden zijn al geruime tijd zo onrustig, dat er geen normale staatsadministratie meer mogelijk is, waardoor er ook geen verkiezingen meer kunnen gehouden worden. Toen de OVSE-delegatie in Georgië verbleef en tijdens de verkiezingen werden er granaatbeschietingen gemeld. Niet zomaar ‘regionale’ spanningen trouwens: Rusland steun er de separatisten, terwijl de VSA momenteel zwaar investeren in Georgië. De huidige president Saakashvili is een bondgenoot van de VSA, waar hij studeerde en een deel van zijn jeugd doorbracht.

Een prachtig land, met een ongerepte natuur, vooral in de buurt van Borjomi dan, waar ik de observatieopdracht moet uitvoeren. Een ideaal vakantieland dus, alleen: verkeersborden zijn er niet te vinden. Onze chauffeur kende de streek gelukkig op zijn duimpje. Borjomi dus, een oud bergstadje, dat zijn mooiste glorieperiode kende als vakantiebestemming van de Romanovs en de Sowjet-elite 20.000 inwoners, één hotel en een tweetal winkels. Vooral een landbouwgebied, en wereldbefaamd voor zijn bronwater. We werden er zéér gastvrij ontvangen en op één – weliswaar zware – uitzondering na, verliepen de verkiezingen er voorbeeldig. De uitzondering was nochtans ernstig: intimidatiepogingen aan het stemlokaal door een lokaal lid van de regeringslokaal. Niet alleen de Zweedse parlementair en ikzelf werden zwaar aangeklampt, ook onze jonge tolk moest eraan geloven. Ook andere delegaties hadden last van deze intimidatiepogingen, die de ganse dag bleven duren. In Georgië waren er op 21 mei zo’n 3.500 stemlokalen, met de OVSE werden er zo’n 1.550 gecontroleerd.

Nochtans waren er in de aanloop naar de verkiezingen heel wat onregelmatigheden gemeld: zaaleigenaars die onder druk werden gezet om toch vooral geen zalen aan de oppositie te verhuren, moeilijke of helemaal geen toegang van de oppositie tot de media – tiens, waar hebben we dat nog gehoord? En ondanks de vele kritische opmerkingen bij het democratisch verloop van de verkiezingen, moet men er toch op wijzen dat Georgië op korte termijn een lange weg heeft afgelegd. Het heeft stilaan zijn plaats gevonden in de Europese volkerengemeenschap.

Georgië is een land met een sterke nationale wil. Het heeft enkele sterke troeven, zoals zijn geopolitiek strategische liggen. Een land op de grens van Europa, maar ten volle behorend tot Europa: het is deelgenoot aan haar ontstaangeschiedenis, het deelt onze Europese waarden en normen. Dank dus, Georgië, madloba!