Drugdealers en winkeliers in Antwerpen op de vuist – lost de politie haar greep?

Enkele dagen geleden zijn driehonderd mensen op straat gekomen na een vecht- en steekpartij in Antwerpen. Massa’s winkeliers zijn de drugsoverlast meer dan beu, en de spanningen liepen in de wijk de jongste weken enorm op. De handelaars verwijten de politie dat ze de dealers in hun buurt niet aanpakt. Ze hebben een burgerwacht in het leven geroepen, waaraan al enkele tientallen winkeliers meewerken. Eén verdachte, die werd opgepakt, had een ernstige steekwonde.
Een bericht dat in veel gevallen doet denken aan hetgeen in een aantal Britse wijken is gebeurd naar aanleiding van de zware rellen daar. Ik denk dan meer bepaald aan groepen winkeliers – veelal van Aziatische afkomst – die zich verenigden om in groep hun handelszaken te verdedigen, en aan de drie jonge Aziaten die hierbij het leven lieten, omver gereden en vermoord door amokmakers.
Ook in Antwerpen doet zich iets dergelijk voor: handelaars zijn de overlast méér dan beu, en roepen in eerste instantie een burgerwacht in het leven om zélf dan maar de criminelen te bestrijden. De politie roept vervolgens de handelaars op om vooral toch niet het recht in eigen handen te nemen. Daar heeft ze natuurlijk een punt: het is aan de politie, aan de staatsdienst om de veiligheid voor de burgers te waarborgen, en niet aan de handelaars of andere groepen in de samenleving.
Nochtans ligt er ook een zware verantwoordelijkheid op de schouders van de politie, en de zwaarste verantwoordelijkheid moet ook in deze ongetwijfeld op de schouders van de politiek worden gelegd: immers oogst de politiek niet wat ze heeft gezaaid? Jarenlang het meest lakse vervolgingsbeleid van de EU voeren, jarenlang verkondigen dat drugs eigenlijk niet een topprioriteit van vervolging zijn, en verkondigen dat het particulier gebruik niet meer wordt vervolgd, en tezelfdertijd merken dat de overlast jaar na jaar groter wordt… Het is het een of het ander. Is dit wat men wil: dat burgers zelf de verdediging van de veiligheid in handen nemen?
Als er politie – en dus eigenlijk: de politiek – er niet in slaagt het beleid om te keren, en de veiligheid van de burgers te waarborgen, als de politie niet behouden wordt (of kan worden) als enige macht die de veiligheid van de burgers waarborgt, dan zit men op een zeer gevaarlijk hellend vlak. Het waarborgen van de veiligheid is een van de pijlers van de Europese rechtstaat. Laat men dit los, dan weet men niet meer waar men eindigt. Dan wordt werkelijkheid, wat het einde van de rechtstaat betekent: het recht van de sterkste.
In haar eigen belang moet de staat, moet élke Europese staat, dringend ingrijpen voor het te laat is. Law and order? Ja, inderdaad, law and order.