Niet de ganse cultuurscene in Vlaanderen is Belgisch-nationalistisch

Men zou er soms aan twijfelen, zeker als men voortgaat op de berichten die via de nationale (propaganda-) zenders van radio en televisie worden verspreid, maar neen: niet alle cultuurpausen in België hebben het verstand op nul en de blik op oneindig gezet. Er zijn er die het kritisch denken blijven beoefenen, ook en zelfs als men dreigt in het hoekje van de ‘fascisten’ terecht te komen.
Verfrissend interview in De Standaard (19.03.2011) met de broers De Graeve, de ene een steracteur, de andere een filosoof die van zich doet spreken in soms gewaagde uitspraken. Zij durven het aan de hogepriesters van het ‘Belgisch-cultureel erfgoed’ in twijfel te trekken, zij durven het aan de ‘pensée unique’ van het Belgische culturele wereldje dooreen te gooien.
En vooral: zij doen dit op een onderbouwde manier: “Het grote probleem van België is niet dat de Vlamingen plots met z’n allen onsolidair of egoïstisch geworden zijn, of rechts, nationalistisch, flamingantisch of hoe je het ook noemen wilt. Het grote probleem is dat België fundamenteel ondemocratisch is. Al sinds zijn ontstaan (…) In volwassen democratieën houden vrijheid en gelijkheid elkaar in evenwicht. Iedereen mag doen en zeggen wat hij wil – vrijheid – zolang hij daarmee maar geen anderen benadeelt – gelijkheid. Dat principe is absoluut. Je kunt niet een beetje gelijk zijn, net zomin als je een beetje zwanger kunt zijn. Ofwel is iedereen gelijk, ofwel niemand. Maar in België is dat niet zo. Hier is de vrijheid van een Franstalige elite altijd ten nadele gegaan van de gelijkheid van een Nederlandstalige meerderheid”.
Sommige gesubsidieerde cultuurtoppers vonden dat ze nog een stuk verder moesten gaan en het Vlaamse – gelijkgesteld met het Vlaams Blok – met hand en tand moesten bestrijden: “Vroeger was het duidelijk. Vlaams stond gelijk aan Vlaams Blok stond gelijk aan xenofobie en racisme. Daar was geen discussie over mogelijk: dat was verwerpelijk. Ik heb Stijn Van Opstal van Olympique Dramatique nog naar Filip Dewinter zien spuwen. In die mindset zijn veel mensen uit de culturele wereld blijven steken. Ook toen het allemaal veel minder eenduidig werd”.
Misschien moeten we het op een bepaald moment toch eens hebben over de kloof die gaapt tussen een (groot) deel van de culturele wereld en de burgermaatschappij. Misschien kan die ‘mindset’ voor een deel de oorzaken van de kloof helpen uitklaren? Misschien zouden sommigen uit de culturele sector hun paardenbril eens kunnen afzetten en met iets minder vooringenomenheid naar de wereld om zich heen moeten kijken? Of ben ik aan het dagdromen?
Het zal niet verbazen dat Pieter De Graeve stichtend lid van de Gravensteengroep is geworden.