POLITIEKE COLUMN:

Wegens beëindiging van mijn politiek mandaat wordt deze blog niet langer bijgewerkt.
Oudere bijdragen blijven online staan.





dinsdag 26 april 2011

Legt Turkije andere geopolitieke accenten?

De Standaard wist in haar editie van 19.04.2011 te melden dat de Turken het Midden-Oosten economisch (en politiek?) aan het veroveren zijn. Meer dan 700 Turkse bedrijven zijn bijvoorbeeld actief in Noord-Irak. Niet iedereen is even gelukkig, vooral de lokale bevolking is ongerust en ziet met lede ogen aan dat de Turken hun eigen bouwvakkers enzovoort meebrengen.
Maar het is een goede insteek voor deze bijdrage over de nieuwe geopolitieke en politieke keuzes van Turkije. Dit grote Aziatische land, ooit het middelpunt van het Ottomaanse Rijk, was na de Tweede Wereldoorlog een trouwe NAVO-bondgenoot aan de zuidflank van de USSR. Nu lijkt het er de jongste jaren op dat Turkije die rol van NAVO-vazal wil afschudden en haar eigen geopolitieke keuzes wil volgen, toch als het van de Turkse minister van Buitenlandse Zaken, Ahmed Davutoglu, afhangt.
In een interessante bijdrage in Junge Freiheit (15.04.2011) gaat Michael Wiesberg dieper in op die keuzes en de gevolgen ervan voor ons allemaal. Davutoglu omschrijft zijn politiek als een “politiek van de strategische diepte”, waarmee hij vooral de rol van Turkije als bemiddelaar tussen het Westen en het islamitische Oosten wil onderstrepen, ook met sommige landen die de VSA als ‘schurkenstaten’ bestempelen. Men zou de nieuwe buitenlandse politiek van Turkije eigenlijk evengoed als “neo-Osmanisme” kunnen bestempelen, want veel jonge Turken vinden “de zoektocht naar een authentieke levensstijl als alternatief voor de Westers bepaalde en geglobaliseerde culturele hegemonie van onze tijd”, zoals een onderzoek in het tijdschrift “Zenith. Zeitschrift für den Orient” heeft aangetoond.
Tot de invloedssfeer die deze Turkse minister tot de zijne rekent, behoort een deel van de Balkan, de Kaspische regio, een deel van de regio rond de Zwarte Zee, en het oostelijke deel van de Middellandse Zee. In de Balkan gaat het concreet om de Bosniërs, die zich nog steeds als een deel van het Ottomaanse Rijk zien én als bruggenhoofd van Turkije. Een aantal politieke commentatoren, vooral in Duitsland (onder andere van de Stiftung Wissenschaft und Politik, gaan zover om hierin de kern van een nieuw “centrum van wereldpolitiek” te zien, waarbij Turkije natuurlijk het middelpunt van zal uitmaken. Turkije dus niet meer in de periferie van de NAVO-coalitie, maar in het centrum van een nieuwe wereldpolitiek.
Dat het allemaal natuurlijk aan elkaar vasthangt, blijkt misschien uit een laatste bemerking. Wiesberg wijst op de groeiende Turkse economische macht. Nu reeds behoort Turkije tot de 20 grootste economische machten van de wereld en in die zin is het land voortdurend op zoek naar nieuwe afzetmarkten. De conclusie van de journalist is dat de ‘Westbindung’ fel op de achtergrond is komen te liggen, en dat zelfs een lidmaatschap van de EU door vele Turken als niet fundamenteel wordt beschouwd. Het ideale moment, denk ik dan, om het voorstel om lid te worden van de EU-club te vervangen door een lid van “meest begunstigde handelspartner”? Maar ja, dan moet hiervoor wel Europese politieke wil aanwezig zijn.

Geen opmerkingen: